Saxenda

Saxenda is de merknaam waaronder de stof liraglutide verkocht wordt voor de behandeling van pathologisch overgewicht. Liraglutide is een medicijn uit de klasse der antidiabetica en Glucagon-like Peptide-1 (GLP-1) agonisten. Het heeft voornamelijk twee toepassingen:

• diabetes type 2
• pathologisch overgewicht

En een derde, waarvoor men merkt dat het werkt maar waarnaar men nog verder onderzoek doet om zeker te zijn van effect & veiligheid:

• het verminderen van het risico op hartfalen bij mensen met diabetes [1]

Saxenda wordt gemaakt en verkocht door Novo Nordisk, als hun liraglutide middel voor pathologisch overgewicht. Novo Nordisk produceert de volgende GLP-1 producten:

Novo Nordisk (Denmark) GLP-1 analogen
indicatie	medicinale bereiding
	semaglutide	liraglutide
diabetes type 2	Ozempic (injectie), Rybelsus (tablet)	Victoza (injectie)
overgewicht	Wegovy (injectie)	Saxenda (injectie)
hartfalen	in onderzoeksfase

Zij staan in directe competitie met Elli Lily, die de volgende GLP-1 analogen produceert en verdeeld:

Elli Lilly (USA) GLP-1 analogen
indicatie	medicinale bereiding
	tirzepatide	dulaglutide
diabetes type 2	Mounjaro (injectie)	Trulicity (injectie)
overgewicht	Zepbound (injectie)	–
hartfalen	in onderzoeksfase

De GLP-1 analogen voor Diabetes Type 2 worden vaak ingezet als tweedelijns middelen na metformine. Dit is niet omdat metformine beter zou zijn, het is gewoon een pak betaalbaarder, omdat metformine patent-vrij is en er veel generische metformine merken verkrijgbaar zijn die met mekaar in competitie zijn.

Metformine is een biguanide anti-hyperglycemische agent. Deze klasse van medicijnen verlagen het bloedsuikergehalte van het bloed door

• de glucoseproductie in de lever te remmen
• de insulinesensitiviteit van skeletspierweefsels te verhogen

bovendien

• vermeerderen zij de secretie van GDF1

Het totaal resultaat van deze effecten is het verminderen van de eetlust en bijgevolg de inname van calorieën. Dit leidt rechtsreeks tot gewichtsverlies en afslanken.

Er is een groep van mensen wiens diabetes type 2 onvoldoende geholpen is met metformine, en zij zijn echt aangewezen op GLP-1 antidiabetica. Dat kan een ernstig financieel probleem zijn wanneer men in een land woont waar er geen, door de overheid gesubsidieerde, gezondheidsverzekeringen beschikbaar zijn.

Saxenda kopen

Voor Saxenda heb je een voorschrift nodig.

Dat wil zeggen, tenzij je op illegale webshops koopt. Dat zijn online winkels die medicamenten verkopen zonder dat ze een apotheeklicentie hebben of belastingen betalen. Daar vindt je medicamenten die ‘van de boot gevallen zijn’, gekocht op de zwarte markt, of gekocht van illegale fabriekjes die gepatenteerde medicamenten dupliceren. Je kan verwachten dat die meestal relatief veilig zijn, en relatief effectief, omdat die verkopers natuurlijk hun cliënteel willen behouden, maar punt is dat je niet zeker kan zijn en er is niemand die je ter verantwoording kan roepen wanneer het mis gaat. Wie wil zijn gezondheid op die manier op het spel zetten, gewoon om wat geld uit te sparen? We adviseren daarom: doe dit niet.

Kruidvat & Co

Bij legale winkels zul je altijd een voorschrift nodig hebben. Op die manier zijn winkels als Kruidvat reeds van tafel. Dat is de groep der drogisten: Kruidvat, Etos, Bol, Amazon. Deze winkels verkopen geen voorschriftplichtige medicijnen. Wat verkopen zij wel? Huishoudelijke producten, schoonheidsproducten. gezondheidsproducten. Geneesmiddelen waarvoor geen voorschrift nodig is. Waarom hebben sommige geneesmiddelen geen voorschrift van doen en andere wel? Over het algemeen geldt: er geen risico is op bijwerkingen heb je geen voorschrift nodig.

Wat interessant is, is dat er tegenwoordig ook hybride winkels zijn, waar je zowel drogisterij als apotheekproducten kunt kopen, en daar hebben ze dus eventueel wel Saxenda.

Ook in de hybride winkels onderhoudt men duidelijk gescheiden assortimenten. De reden hiervoor is dat de verkoop van risicovolle medicamenten in Nederland en België, net als in de meeste andere landen, overal ter wereld, sterk gereguleerd zijn en er strenge straffen staan op overtredingen met geneesmiddelen.

Online bestellen

Dit neemt niet weg dat er winkels zijn waar je geen voorschrift – van op voorhand – nodig hebt. Omdat je een voorschrift kunt krijgen bij hen. het is te zeggen, bij artsen waarmee zij samenwerken, en die je via hun site kunt bereiken.

Mag dat wel, op consultatie gaan via het internet?

In de VS bestaat deze praktijk al langer, vanwege hun veel liberalere marktcultuur. In Nederland is het ook al meer ingeburgerd dat artsen consultatie geven over het internet, in België echter loopt men achter. Er bestaat geen wetgeving die dit reguleert, maar de Orde der Geneesheren, de doktersorganisatie die in België alle dokters controleert, hanteert een verbod op diagnoses waarbij er geen fysiek contact is. Dit verbod geldt niet voor tele-monitoring of het gebruik van chat om patiënten te begeleiden NA er bij fysiek contact een diagnostisering heeft plaatsgevonden. Een ander probleem is dat het RIZIV (de instelling in België die zich bezig houdt met het vergoeden van terugbetaalbare prestaties en geneesmiddelen) geen beleidsprovisie heeft wat betreft geneeskunde prestaties die op afstand hebben plaatsgehad. Dat wil zeggen dat patiënten niets terugbetaald kunnen krijgen voor betalingen van telegeneeskunde begeleiding die zij genieten.

Maar niet getreurd, Ook al kan het niet in België, dankzij de EU regels van vrij verkeer van personen, goederen en kapitaal, kunnen Belgen wel ‘over de schreef’ gaan in andere EU landen, zolang zij maar de plaatselijke regels volgen. De wettelijke verantwoordelijkheid ligt in dit geval hoe dan ook bij de dokters, die verplicht zijn legitieme voorschriften uit te schrijven, volgens de regels van hun land, en die alle personen kunnen behandelen die bij hen komen, ongeacht nationaliteit.

Online farmaceutische platformen spelen handig in op de vraag

Door handig in te spelen op wetgeving in de verschillende landen kunnen online farmaceutische diensten platformen aan consumenten geven wat zij verlangen: gemakkelijk, snel en goedkoop medicamenten kopen, zodat zij hun tijd kunnen gebruiken voor wat écht belangrijk is voor hen.

Hoe doen zij dat precies?

Deze platformen bestaan uit een

Administratieve cel	Deze houdt zich bezig met het bouwen en onderhouden van een website, klantensupport, accountmanagement en de samenwerking met dokters en apotheken.
Geassocieerde artsen	Dit zijn onafhankelijke artsen die consultaties verzorgen voor bezoekers van de site.
Partner-apotheken	Deze onafhankelijke apotheken hebben de stock van de medicamenten die weergegeven staan in de etalage van het platform.

Hoe bestellen bij een online farmaceutisch dienstenplatform

Het bestelproces is niet exact hetzelfde op ieder online farmaceutisch dienstenplatform. Bij sommige dien je eerst te registreren en dan te bestellen, of registreren tijdens de bestelling, of bestellen na de consultatie, de stappen verschillen van site tot site.

Wat de volgorde ook moge zijn, de volgende elementen maken altijd deel uit van het proces:

• bestellen
• registreren
• online consultatie
• verkrijgen voorschrift
• leveradres opgeven
• gratis levering aan leveradres (binnen 48 uren max, uitgezonderd weekends en feestdagen)

Geld uitsparen door in een goedkoper EU land te kopen

Er zijn online farmaceutische dienstenplatformen in bijna ieder EU land. Vaak zijn het dezelfde bedrijven die verschillende versies van hun platformen hebben, lokalisaties in verschillende EU landen. Lokalisering wil zeggen dat de site haar aanbod aanpast aan een lokale markt, haar gewoonten en haar regelgevingen. Dit betekent ook dat sites er voor zorgen dat mensen terecht komen op de versie van een site bedoeld voor hun regio.

Zodoende als je vanuit België tracht te registreren bij een Duitse site zal dat of niet lukken of zul je niet dezelfde voordelen genieten. Eventueel zal je meer betalen voor levering, omdat de site ook meer kosten heeft om aan jou te leveren. Hierdoor verlies je ieder potentieel financieel voordeel dat je eventueel had kunnen hebben. Een andere tactiek zou kunnen zijn dat je je product zou laten verzenden naar een adres in hetzelfde land als de site, maar dan moet je extra postkosten betalen, die je winsten wellicht eveneens ongedaan maken. De enige manier waarop kopen in het buitenland voordelig zou kunnen zijn is wanneer je door zo een land reist om andere redenen, om dan je medicatie daar te bestellen en te laten toekomen op je tijdelijke verblijfsadres daar en dan mee naar huis te nemen.

De werking van Saxenda

Haar producent, Novo Nordisk, de FDA, het Europees geneesmiddelenbureau etc. zijn het er allen over eens, dat Saxenda, liraglutide voor gewichtsverlies, bij mensen met pathologisch overgewicht, dient samen te gaan met een caloriearm dieet en extra lichaamsbeweging. De spijsvertering is een ingewikkeld gebeuren en enkel een gecombineerde aanpak kan voor substantieel gewichtsverlies zorgen.

De doorslaggevende factor in dit proces is liraglutide, dat een verschil wil maken bij mensen die er met dieet, lichaamsbeweging en bijvoorbeeld metformine alleen, niet komen. Liraglutide geeft de insulineproductie die extra boost die het nodig heeft om het evenwicht in mensen, die overgewicht hebben door een licht verstoorde suikerhuishouding, te herstellen.

Liraglutide doet dat door één van de lichaamseigen incretinehormonen, GLP-1, na te bootsen, aangevuld met modificaties die het analoog effectiever maakt dan het origineel. GLP-1 stimuleert de pancreas om insuline aan te maken, en door onnatuurlijk veel GLP-1 toe te voegen aan de bloedcirculatie gaat het lichaam meer insuline aanmaken dan het normaal zou doen, zodat de onnatuurlijk grotere insulineresistentie in lichaamscellen bij diabetes type 2 gecompenseerd wordt. Dit verlaagt het bloedsuiker, vertraagt de spijsvertering, vermindert het hongergevoel en doet tenslotte de eetlust in de hersenen afnemen. Dit gaat zo snel dat het nagenoeg gelijktijdig gebeurd.

Resultaten van Saxenda

Het is echt een individuele zaak hoeveel je afvalt van Saxenda. Het hangt er bijvoorbeeld vanaf in hoeverre dat je glucosehuishouding bij jou de oorzaak is van je overgewicht. Ook genetische aanleg kan een rol spelen.

Normaal gezien kan je al na ongeveer twee weken gewichtsverlies merken maar het kan tot een jaar duren vooraleer je je beoogde gewichtsverlies hebt behaald. Je dient ervoor te zorgen dat je went aan caloriearme voeding en meer intensere lichaamsbeweging, opdat je je gewichtsverlies kunt behouden ook nadat je stopt met Saxenda. Vroeger werd gepromoot om GLP-1 analogen chronisch te blijven nemen maar sinds men heeft aangetoond dat 0,7% van gebruikers na 3 jaren schildklierkanker ontwikkelen beveelt men aan GLP-1 analogen niet langer dan strikt noodzakelijk te gebruiken.

Indien je na twaalf maanden Saxenda te nemen niet meer dan 5% van het gewicht dat je had toen je begon bent kwijt geraakt dan kan het zijn dat je arts een ander middel zal aanbevelen.

Saxenda nemen

Saxenda wordt toegediend via injectie. Novo Nordisk heeft het medicament ontworpen met gebruiksvriendelijkheid in het achterhoofd. Bijgevolg wordt het medicijn toegediend via speciaal ontworpen pennen met een aantrekkelijke look en eenvoudige bediening.

De injectiemethode is subcutaan, juist onder de huid, en gebeurd 1 keer dagelijks. Kijk de pen na om te zien of deze intact is en ongebruikt.

De pennen zijn in staat om verschillende sterktes van dosis toe te dienen. Het is zeker niet de bedoeling een pen meer dan 1x te gebruiken.

De injectieplaats is dij, bovenarm of onderbuik. Verander iedere dag van injectieplaats, om huidschade te vermijden.

Dagelijkse dosis Saxenda (12+)

• Eerste week
  dagelijks 1 injectie van 0,6mg
• Tweede week
  dagelijks 1 injectie van 1,2mg
• Derde week
  dagelijks 1 injectie van 1,8mg
• Vierde week
  dagelijks 1 injectie van 2,4mg
• Vijfde week
  dagelijks 1 injectie van 3,0mg

De uiteindelijke dosis is 3mg dagelijks. Lagere dosissen zijn bedoeld om op te bouwen, maar 3 mg is nodig voor Saxenda om werkzaam te zijn. Wanneer de persoon teveel bijwerkingen heeft bij 3 mg heeft de behandeling geen zin en moet deze gestaakt worden.

Wat gebeurt er als je een dosis mist.

Als je dosissen mist zal de therapie minder goed werken. Maar een dubbele dosis nemen is veel erger dan een dosis missen. Daarom, indien je ’s ochtends herinnert dat je de dag ervoor geen injectie genomen heb, neem hem dan niet alsnog in maar neem gewoon de geplande injectie van de dag zelf. Anders riskeer je teveel liraglutide in je bloed te hebben, met mogelijk een overdosis als gevolg.

Aandachtspunten

Aandachtspunten
diabetes type 2	Indien je diabetes type 2 patiënt bent dient je arts je bloedglucose in het oog te houden terwijl je liraglutide neemt.
zwangerschap en borstvoeding	Omdat er geen zekerheid is over de veiligheid van liraglutide voor de foetus en de zogende baby, dien je Saxenda niet te nemen als je zwanger bent of borstvoeding geeft of dat van plan bent te doen.
hartziekte	Men weet niet of liraglutide hartziekten verergert. Neem daarom geen liraglutide als je hartziekte hebt.
relatief veel bijwerkingen	Wanneer je relatief veel bijwerkingen hebt dient je arts de snelheid van escalatie te vertragen.
schildklierkanker	Volgens onderzoeksresultaten wekken GLP-1 analogen bij 0,7% van de gebruikers bij gebruik van langer dan 3 jaren schildklierkanker op
nier- of lever deficiëntie	Als je een zwakke lever of nieren hebt, gebruik dan geen liraglutide.
senioren van 75 jaar en ouder	Neem geen Saxenda indien je ouder bent dan 75.

Bijwerkingen die kunnen optreden

Bijwerkingengroep	Bijwerking	Incidentie
urinewegen	pijn in de blaas	vaak
	moeilijk, brandend of pijnlijk urineren	vaak
	bloedige of wolkige urine	vaak
	regelmatige drang om te urineren	vaak
gastro-intestinaal	diarree	vaak
	verlies eetlust	vaak
	misselijkheid	vaak
	overgeven	vaak
	zweten	vaak
	sterker hongergevoel	zeldzaam
pijn ledematen	spierpijn	vaak
	pijn in gewrichten	vaak
griepachtige symptomen	bibberen	vaak
	koorts	vaak
	rillingen	vaak
	keelpijn	vaak
	ziek voelen	vaak
	loopneus	vaak
	hoest	vaak
	ongewone moeheid / zwakte	vaak
	hoofdpijn	vaak
	moeite met slapen	vaak
zenuwstelsel	wazig zicht	niet vaak
	duizeligheid	niet vaak
	zenuwachtigheid	niet vaak
	verwarring	zeldzaam
	depressie	zeldzaam
	angst	zeldzaam
	verlies bewustzijn	zeldzaam
	nachtmerries	zeldzaam
	convulsies	zeldzaam
divers	schorre stem	vaak
	oorkloppingen	niet vaak
	vertraagde of versnelde hartslag	niet vaak
	koud zweet	zeldzaam
huid	koude bleke huid	zeldzaam
	roodheid van de huid	zeldzaam
	zwellen van gezicht, oogleden, lippen, tong, keel, handen, benen, genitaliën, voeten	zeldzaam
	netelroos, jeuken, huiduitslag	zeldzaam

Interessant om weten

DT2 Metformine of GLP-1

Metformine is de eerste keuze bij diabetes type 2, gevolgd door GLP-1 indien metformine alleen onvoldoende is. Metformine verhoogt insulinegevoeligheid van de cellen, zorgt ervoor dat de darmen minder glucose opnemen, en remt de glucoseproductie van de lever.

Out-of-stock leidt tot Off-label

De grote vraag naar GLP-1 medicijnen om af te vallen zorgt ervoor dat bedrijven als Novo Nordisk en Lilly niet goed kunnen volgen. Omdat GLP-1 voor diabetes type 2 medicamenten evengoed werken voor gewichtsverlies, omdat zij de zelfde actieve stoffen bevatten schrijven dokters deze vaak off-label voor, met aangepaste instructies, voor mensen die willen afvallen. Off-label wil zeggen dat men voorschrijft voor een andere aandoening dan waarvoor het middel gemarketeerd wordt. Jammer genoeg zorgt deze praktijk vervolgens wederom voor een tekort van GLP-1 medicamenten voor diabetisch type 2, waardoor diabetici in de problemen komen. Een andere plaats waar kooplustigen gaan kijken voor medicijnen is in illegale webshops. Daar heb je geen voorschrift nodig maar is het risicovol om te kopen omdat dit meestal nagemaakte medicamenten zijn waarvan je niet weet hoeveel van de stof er precies inzit en of dat het product niet gemengd is met andere stoffen.

Bronnen:

1. Novo Nordisk. Saxenda liraglutide injection 3mg. December 2020. Updated 2023. Bezocht 16 juli 2024. https://www.novo-pi.com/saxenda.pdf
2. Mehta A, Marso S P, Neeland I J. Liraglutide for weight management: a critical review of the evidence. Maart 2017. Bezocht 16 juli 2024. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5358074/
3. Alsugair H A, Alshugair I F, Alharbi T J., Bin Rsheed A M, Tourkmani A M, Al-Madani W. Weekly semaglutide vs. liraglutide efficacy profile: a network meta-analysis 2021 Aug 30. Bezocht 16 juli 2024. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8466858/
4. Sirena E, Colares F, De Souza L, Pasqualotto E, Rivera A, Braga M, Wippel C A W, Fernandes A. GLP-1 receptor agonists rising role in heart failure management: een systematische review en meta-analyse. April 2024. Bezocht 17 juli 2024. https://www.jacc.org/doi/10.1016/S0735-1097%2824%2902381-7